امروز 26 فروردین برابر با 15 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

69 - «اتو» مدعی امپراتوری روم در جنگ «بدریاکوم» در شمال ایتالیا از نیروهای دولتی شکست خورد و روز بعد خودکشی کرد.


399 - یزدگرد یکم: دولت ایران مکلّف به حمایت از پیروان آیین زرتشت در سراسر جهان است

یزدگرد یکم شاه ساسانی ایران پس از آغاز سلطنت، 15 اپریل سال 399 میلادی به مسیحیان قلمرو ایران آزادی مذهبی داد و با ارسال پیامی به رُم به دولت و سنای روم یادآور شد که دستور داده است همه تدابیر و عملیات خصمانه بر ضد روم پایان یابد و بازرگانان رومی بتوانند در قلمرو ایران آزادانه به داد و ستد بپردازند و تحت حمایت شهربانان ایران باشند.
 
یزدگرد در پیام خود تاکید کرده بود که انتظار عمل متقابل ازسوی دولت روم دارد مخصوصا در زمینه آئین زرتشت که دولت ایران مکلّف به حمایت از پیروان آن در سراسر جهان است.


422 - پیمان صلح صد ساله ایران و روم که 27 ماه معتبر ماند!

15 اپریل سال 422 میلادی (23 سال پس از پیام یزدگرد اول به دولت روم درباره مذهب) میان ایران و روم ــ دو ابر قدرت وقت ــ یک پیمان صلح صد ساله امضاء شد. این پیمان در پی یک جنگ دو ساله میان دو کشور به امضاء رسید. این جنگ را ارتش ایران به فرماندهی ژنرال «مهر نرسی» مازندرانی برنده شده بود و پیشنهاد صلح از سوی رومی ها داده شده بود تا پیشروی ژنرال ایرانی متوقف شود. این پیمان صد ساله تنها دو سال و سه ماه عمر کرد و رومی ها در تابستان سال 424 که ایران را در مرزهای شمال شرقی (حوالی بدخشان) درگیر طوایف آن سوی کوههای پامیر دیدند بار دیگر در سوریه نیرو پیاده کردند و جنگ از سر گرفته شد.


1865 - آبراهام لینکلن یک روز پس از مورد اصابت گلوله جان ویلکس بوث قرار گرفتن درگذشت.

1950 - جنجال ازدواج فاطمه پهلوی با یک مرد آمریکایی

اعتراض به ازدواج فاطمه پهلوی خواهر شاه وقت با یک مرد تبعه امریکا، از 15 اپریل 1950 (26 فروردین 1329 هجری خورشیدی) در ایران شدت گرفته بود. این ازدواج در ایتالیا انجام شده بود. اعتراض و مخالفت به این لحاظ بود که ازدواج یک زن مسلمان با مرد غیر مسلمان ممنوع و به علاوه ازدواج یک زن تبعه ایران با یک مرد تبعه کشور دیگر منوط به کسب اجازه قبلی از دولت ایران (وزارت امورخارجه) است که فاطمه پهلوی هر دو مورد را نادیده گرفته بود.


   
فاطمه پهلوی با این که بعدا شوهرش را وادار به مسلمان شدن «صوری» کرد بر اثر فشار مردم ایران و اعتراض روحانیون، از همه مزایای خود محروم و از بازگشت به ایران که موجب دستگیری و محاکمه او می شد ممنوع شد. فاطمه بعدا از شوهر آمریکایی اش طلاق گرفت و با فرمانده نیروی هوایی ایران که او نیز بعدا در یک تمرین هوایی کشته شد ازدواج کرد.

1351 - در نوار مرزی ایران و عراق بین نیروهای دو کشور زد و خورد شدیدی آغاز شد و مدت پنج روز به طول انجامید. در این نبرد از طرفین عده ای کشته شدند سه ژاندارم ایران نیز به اسارت گرفته شد.

1967 - «ناتو» فرانسه را تخلیه کرد

به تصمیم دولت فرانسه (شارل دوگل)، «ناتو» 15 اپریل سال 1967 همه دفاتر و قرارگاههای نظامی در فرانسه را تعطیل و مقرّ خودرا به بروکسل انتقال داد.
    
دولت فرانسه همزمان با به آب انداختن نخستین زیردریایی اتمی اش، خودرا از فعالیت های نظامی ناتو (سازمان پیمان دفاعی اتلانتیک شمالی) کنار کشید و اعلام داشت که می خواهد در امور نظامی استقلال کامل داشته باشد. با وجود این، فرانسه از ناتو کاملا خارج نشد و در دهه اخیر بر فعالیت خود در چارچوب ناتو افزوده است.


1986 - حملات هوایی اپریل 1986 آمریکا به لیبی

یک هفته پس از انفجار بمب در یک کلوب شبانه (دیسکوتک) در برلین غربی که پاتوق نظامیان آمریکایی بود و هفتم اپریل 1986 به وقوع پیوست، ریگان رئیس جمهور وقت آمریکا که دشمنی معمر قذافی را به دل داشت، آن رویداد را بهانه قرارداد و دستور حمله هوایی به لیبی را صادرکرد. دولت آمریکا عوامل لیبی را متهم به دست داشتن در این انفجار کرده بودند. در جریان انفجار بمب در دیسکوتک برلین یک نظامی آمریکایی کشته و نزدیک به 60 آمریکایی دیگر مجروح شده بودند. علاوه بر آمریکاییان، در آن انفجار یک زن تبعه ترکیه کشته شده بود و نزدیک به 120 مشتری دیگر هم آسیب دیده بودند. چندی پیش از این انفجار نیز در یک هواپیمای آمریکایی که از رم به آتن پرواز می کرد بمبی منفجر شده و چهار تن را کشته بود که باز، عوامل لیبی به دست داشتن در آن متهم شده بودند.


   
 در حمله هوایی به لیبی، هواپیماهای «اف ــ 111» نیروی هوائی آمریکا مستقر در انگلستان و هواپیماهای نیروی دریایی وابسته به ناوهای هواپیمابر «کورال سی» و «آمریکا» مستقر در مدیترانه شرکت کرده بودند. در این حملات چند مرکز نظامی و نیز شهرهای ترابلس و بنغازی از جمله چادرهای محل سکونت معمر قذافی رهبر وقت لیبی هدف بمب و موشک قرار گرفته بود.
   
جمع تلفات لیبی در این حملات 15 کشته گزارش شده بود که یکی از مقتولان دخترخوانده خردسال معمر قذافی بود. شمار مجروحین لیبیایی این حملات زیاد و یکی از آنان شخص معمر قذافی بود. آمریکا نیز یک هواپیمای اف ــ 111 و دو خلبان از دست داده بود.
   
 رونالد ریگن رئیس جمهوری وقت آمریکا از این حملات دفاع کرد و گفت: آن چه را که لازم بود کردیم، بازهم اگر لازم باشد انجام می دهیم.
    

قذافی که در جریان بمباران، از ناحیه سر مختصرا مجروح شده بود در نطقی از تلویزیون لیبی ـ ازدولت فرانسه که اجازه نداده بود از خاک آن کشور برای حمله استفاده شود سپاسگزاری کرد. در لندن، نمایندگان پارلمانی حزب کارگر از بانو مارگارت تاچر نخست وزیر وقت که به آمریکا اجازه داده بود از خاک انگلستان برای حمله به لیبی استفاده کند انتقاد کرده بودند. به علت کوتاه آمدن دولت مسکو (گورباچف) در قبال این بمباران، که ضمن آن یک هواپیمای باری متعلق به شوروی نیز در یک فرودگاه لیبی نابود شده بود، پایان کار این ابر قدرت آغاز شد. سکوت گورباچف در این زمینه حمل برضعف مسکو و تشدید سیاست تهاجمی بلوک غرب (ناتو) شد که مقدمه فروپاشی بلوک شرق بشمار آورده شده است. برغم اینکه قذافی در دهه یکم قرن 21 تغییر سیاست داد، به غرب و بویژه آمریکا نزدیک شد، از ساخت اسلحه کشتار جمعی دست کشید و مواد مربوط را به آمریکا فرستاد، ذخایر ارزی لیبی را به بانکهای آمریکا سپرد ولی رویدادهای سال 2011 [که شرح آنها در این تاریخ آنلاین آمده است] نشان داد که کوتاه آمدنهای قذافی سبب تغییر سیاست غرب نشد و در پی چندین ماه ناآرامی، رژیم قذافی در اکتبر 2011 ساقط و خود او به طرز فجیعی کشته شد. اگر روسیه و چین در شورای امنیت قطعنامه غرب را مبنی بر مداخله نظامی ناتو در لیبی را وتو کرده بودند لیبی به این صورت در نمی آمد. به عبارت دیگر؛ این بار هم ضعف روس ها سبب دگرگونی اوضاع لیبی و پیروزی غرب شد که بعدا چوبش به گوش آنان (روس ها) خواهد خورد.


1982 - خالد اسلامبولی تیرباران شد

خالد شوقی اسلامبولی افسر مسلمان و مبارز مصری در سال 1958م به دنیا آمد. او در مدرسه فرانسوی نوتِردام قاهره تحصیل کرد و سپس به ارتش پیوست و در 20 سالگی با درجه ستوانی در توپخانه ارتش مصر مشغول به کار گردید. وی ضمن این که از افسران لایق ارتش محسوب می‏شد، با جنبش اسلامی جهاد مصر، همکاری مخفیانه داشت. پس از امضای قرارداد ننگین کمپ دیوید که در آن انور سادات رئیس جمهور وقت مصر حکومت غاصب اسرائیل را به رسمیت شناخت، نقشه ترور این خائن به آرمان فلسطین، در ذهن خالد اسلامبولی ترسیم شد. این نقشه در ششم اکتبر 1981م عملی گردید و هنگامی که انور سادات در مراسم رژه نظامی ارتش مصر در سالگرد جنگ اکتبر 1973م شرکت کرده بود، خالد اسلامبولی در لحظه عبور زره‏پوش‏ها و خودروهای نظامی از مقابل جایگاه، همراه با چند تن از نظامیان هم‏رزم خود به سوی سادات آتش گشود. خالد اسلامبولی و گروهی که برای قتل او هم قسم شده بودند. در این زمان در مقابل جایگاهی که سادات و رهبران سیاسی و نظامی مصر در آن نشسته بودند توقف کردند و با سرعت عملی که بیشتر به یک فیلم سینمایى شباهت داشت از خودروی نظامی خود بیرون پریده، با شلیک مسلسل و پرتاب نارنجک به طرف جایگاه سادات پیش رفتند. در این حادثه، هفت تن از مقامات مصری به هلاکت رسیدند. که در جایگاه بودند و سادات نیز ساعاتی بعد در بیمارستانی در قاهره به کام مرگ فرو رفت. پس از این عملیات شجاعانه، خالد اسلامبولی که رهبری آن را بر عهده داشت دستگیر و پس از یک محاکمه طولانی، در 15 آوریل 1982م در 34 سالگی تیرباران شد. وی در جریان محاکمه خود فریاد می‏زد: مردم! من فرعون مصر را کشتم.


1994 - امضای توافق نامه ایجاد سازمان تجارت جهانی

مقدمات تشکیل سازمان تجارت جهانی در جریان جنگ جهانی دوم، توسط امریکا و انگلیس فراهم شد و بر این اساس در سال 1947م، 23 کشور پیشرفته جهان، موافقت‏نامه عمومی تعرفه و تجارت موسوم به گات را امضا کردند. این موافقت نامه مقرر می‏داشت تا مذاکراتی جهت کاهش تعرفه‏های گمرکی، رفع محدودیت‏های بازرگانی و از میان بُردن موانع تجارت آزاد، انجام شود، سرانجام هشتمین دور از این مذاکرات در آوریل 1994 در مراکش خاتمه یافت و براساس سند نهایى این گفتگوها، گات در جهت جهانی شدن تجارت به سازمان تجارت جهانی تغییر نام داد و تعداد زیادی از کشورهای جهان عضو آن شدند. در حال حاضر امریکا و تعداد دیگری از کشورهای غربی از نفوذشان در سازمان تجارت جهانی در جهت منافع خود استفاده می‏کنند. هم‏چنین بسیاری از کارشناسان اقتصادی، از میان برداشتن تعرفه‏های تجاری را به خاطر برتری اقتصادی کشورهای غربی، به نفع این کشورها و به ضرر کشورهای جهان سوم می‏دانند.


2013 - در انفجار بمبی در نزدیکی خط پایان مسابقه دو ماراتون بوستون که در زودپز جاگذاری شده بود 3 نفر کشته و 264 زخمی شدند.


زادروزها

    1452 - لئوناردو داوینچی.
    1469 - گورو نانک پیشوای سیک‌ها.


    1707 - زادروز لئونارد اویلر ریاضیدان و فیزیکدان برجسته سوئیسی
    1731 - هانری کاوندیش، فیزیکدان و شیمیدان انگلیسی.


    1858 - زادروز امیل دورکیم جامعه‌شناس بزرگ قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم
    1894 - زادروز نیکیتا خروشچف رهبر شوروی بعد از استالین، نخست‌وزیر اتحاد جماهیر شوروی از 1958 تا 1964


    1912 - کیم ایل سونگ نخستین رهبر کره شمالی.
    1931 - توماس ترانسترومر برنده نوبل ادبیات 2011


    1990 - اما واتسون، بازیگر و مانکن انگلیسی متولد فرانسه.


مرگ‌ها

    1980، ژان پل سارتر، فیلسوف، اگزیستانسیالیست، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس و منتقد فرانسوی.
    1558 - خرم سلطان همسر محبوب سلطان سلیمان قانونی ویکی از قدرتمندترین زنان در تاریخ عثمانی.


    1765 - درگذشت میخاییل لومونسف نویسنده و دانشمند روسی
    1990 - درگذشت گرتا گاربو بازیگر سوئدی سینمای هالیوود


    1998 - درگذشت پل پوت رهبر جنبش خمر سرخ کامبوج
    1390 - بیژن پاکزاد طراح لباس و بنیان‌گذار کمپانی بیژن